Шупашкарта хӑмла пуҫтаракан комбайн мӗнле ӗҫленине тӗрӗсленӗ. Ӑна Шупашкарти «Техмашхолдинг» предприяти туса кӑларнӑ. Кунашкал комбайн Раҫҫейре – пӗрремӗш. Техника тепӗр уйӑхран хатӗр пулӗ, унтан ӑна «АгроРесурсы» тулли мар яваплӑ обществӑна ярӗҫ.

Ҫӗнӗ комбайн хӑмлана лайӑх пуҫтарать: хунавӗ ҫинче пӗр хӑмла та юлмасть.

Хӑмла производстви иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче пуҫланса кайнӑ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑ тӑрӑх, пирӗн производительсен хӑмлана сутас енӗпе опыт сахал пулнӑ, ҫавӑнпа ӗҫ калӑпӑшне пӗчӗклетме тивнӗ.

Шупашкарти сӗт-ҫу савучӗ хупӑннӑ хыҫҫӑн кӑштахран инвестор —

Сарӑтури сӗт-ҫу компанийӗ —тупӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Хальхи йышши оборудовани вырнаҫтарма унӑн хуҫисем 500 миллион тенкӗ ытла тӑкакланӑ. Паян авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче савут ҫӗнӗрен уҫӑлнӑ.

Савутра тӑрӑшакансене производство уҫӑлнӑ ятпа Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӑшшӑн саламланӑ.

Предприяти ҫӗртме уйӑхӗнчен пуҫласа паянччен 60 ҫынна ӗҫлеме илнӗ. Кӑҫалхи авӑн-раштав уйӑхӗсенче 6500 тонна продукци кӑларма палӑртаҫҫӗ. Ҫитеҫ ҫул предприятин администраци ҫуртне тӗпрен ҫӗнетсе ҫитерме, ҫӗнӗ производство хута яма тӗллев лартнӑ.

Паянах Михаил Игнатьев Элтепер ҫӗнӗ производствӑпа паллашнӑ, тавар пахалӑхне хакланӑ.

Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсем уй-хирте малалла тимлеҫҫӗ. Паян вӗсем ҫӗртме сухи тӑваҫҫӗ, ҫӗр улми кӑлараҫҫӗ, пахчаҫимӗҫ пухса кӗртеҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах кӗрхисене акассипе те аграрисем ҫине тӑраҫҫӗ. Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тарӑх, кӗрхи пӗрчӗллӗ культурӑсене авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗ тӗлне республикӑра 99,7 пин гектар акнӑ, ку вӑл планпа пӑхнин 95 проценчӗ пулать. Сӑмах май, ҫулталӑк каяллахи ҫак кун 64 пин гектар е 61 процент кӑна акнӑ.

Республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче планпа пӑхнинчен 22 процент ирттерсе акнӑ, Ҫӗрпӳ районӗнче — 2,4 процент, Муркаш районӗнче — 1,6 процент. Етӗрне, Йӗпреҫ, Елчӗк районӗсем те плана тултарнӑ.

Канаш район администрацийӗн сайтӗнче вӑл тӑрӑхра ҫӗрулми ӑнса пулнине пӗлтернӗ. Ҫулпа ҫул пӗр килмест те, кӑҫал «иккӗмӗш ҫӑкӑр» чылай ҫӗрте, чӑн та, аван тухрӗ пулӗ. Канашсем вара ҫакӑншӑн республика ертӳҫине Михаил Игнатьева тав тӑваҫҫӗ. Район администрацийӗнче вӑл тӑрӑхра кӑҫалхи Акатуй иртнӗ кун, ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Элтепер ҫӗрулми лартнине аса илнӗ. Михаил Игнатьев ҫавӑн чухне канашсене тӗш тырӑпа ҫӗрулми тухӑҫлӑ туса илме суннӑ-мӗн.

Канашсем ҫӑмӑл алӑллӑ ҫын ӗҫе тытӑнсан ӗҫ ӑнать тесе шухӑшлаҫҫӗ. Республика пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев сунни тӳрре килнишӗн хавхаланнине тата савӑннине пӗлтерсе канашсем райадминистраци сайтӗнче хыпар лартнӑ. Тухӑҫ аваннине ӗнентерме сӑнӳкерчӗксем вырнаҫтарнӑ.

Республикӑри 18 районта ҫӗрулмипе помидора сӑтӑр тӑвакан хурт-кӑпшанка тупса палӑртнӑ. Кун пирки Россельхознадзор пӗлтерет.

Ҫӗрулми шӗвӗрӗлченӗ (выр. нематода) ятлӑ вӑл. Ҫак хурт ҫыншӑн хӑрушӑ мар, анчах ӑна пула тухӑҫ чакать. Шӗвӗрӗлчен ҫӗрулмине, помидора ҫиме юратать. Ӑна тӳрех асӑрхама йывӑр. Ҫимӗҫ пӗчӗк тата часах саралать пулсан шӗвӗрӗлчен ернӗ. Вӑл ҫӗрулмипе помидортан сӗткенне ӗмсе кӑларать. Ҫӗрулмин кайран карантин чирӗ глободероз пуҫланать.

Чӑваш Енре ҫак кӑпшанкӑ 1300 ытла гектар ҫӗре сиенлетнӗ. Ӑна пула ҫынсем ҫӗрулмисӗр тӑрса юлма пултараҫҫӗ. Вӑл мӗншӗн ӗрчет-ха? Ҫынсем ҫӗрулмине пӗрмай пӗр вырӑна лартаҫҫӗ, ҫӗре канма памаҫҫӗ. Кӑпшанкӑ ҫилпе, ҫӗрпе куҫма пултарать. Пушмак тӗпне ҫыпӑҫса та тепӗр лаптӑка ерет.

Шупашкар районӗнчи «Чӑваш бройлерӗ» хапрӑк ниепле те ураланса каяймарӗ. Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ ӑна панкрут тесе йышӑннӑ. Ҫавна май предприятире конкурс производстви йӗркеленӗ.

Кайӑк-кӗшӗк предприятийӗшӗн тата унта ӗҫлекенсемшӗн, район экономикишӗн кӑмӑллах мар хыпара «Правда ПФо» тӗнче тетелӗнчи хаҫат ЧР Арбитраж сучӗ хыпарлани тӑрӑх паян пӗлтернӗ.

Аса илтерер, предприятин акцийӗсенчен 49 проценчӗ — Чӑваш Республикин харпӑрлӑхӗ.

Предприятири конкурс производстви 2019 ҫулхи пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пырӗ.

Утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче хапрӑкри ҫынсем пилӗк уйӑхшӑн ӗҫ укҫи илнине Чӑваш халӑх сайчӗ ҫырнӑччӗ. Чӑваш Ен прокуратури, республикӑри Патшалӑхӑн ӗҫ инспекцийӗ ҫине тӑнипе унтисене 4 миллион тенкӗ те 625 пин тенкӗ тӳленӗччӗ.

Чӑваш Енри хӑш-пӗр ҫӗр лаптӑкне урӑхла тӗллевпе усӑ курма йышӑннӑ. Кунта сӑмах 7,5 гектар ҫинчи ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ 12 ҫӗр лаптӑкӗ пирки пырать. Малашне ун ҫинче акса-лартма пӑрахӗҫ. Ҫапла йышӑнӑва паян иртнӗ ЧР Министрсен Кабинечӗ ларӑвӗнче йышӑннӑ. Йышӑну проекчӗпе республикӑн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Игорь Михайлов паллаштарнӑ.

Муркаш районӗнче 0,3 гектар ҫӗр демонстраципе курав лапамӗ йӗркелеме кирлӗ пулса тухнӑ. Муркаш тата Ҫӗрпӳ районӗсенчи пурӗ 1,6 гектар йышӑнакан 9 лаптӑкра «Альметьевск – Горький-3» нефть пӑрӑхне тытса тӑма ҫӗр кирлӗ пулса тухнӑ. Етӗрне районӗнчи 3,6 гектар ҫӗре муниципалитет пӗлтерӗшлӗ ҫул сарма тата ӑна тытса тӑма усӑ курасшӑн. Тӑвай районӗнче ҫӑва валли ҫӗр уйӑрнӑ. Ӑна валли 2 гектар пӑхса хӑварнӑ.

Чӑваш Енри пӗр ял хуҫалӑх предприятин ӗҫӗ-хӗлне чарса лартнӑ. Производство объекчӗ лицензисӗр ӗҫленине прокуратура тӗрӗслев вӑхӑтӗнче тупса палӑртнӑ. Кун пирки ведомствӑн пресс-служби пӗлтерет.

Прокуратура палӑртнӑ тӑрӑх, предприяти хӑрушлӑх кӑларса тӑратакан, лицензисӗр газ системипе усӑ курнӑ. Кунсӑр пуҫне унта кирлӗ ӗҫченсем те пулман. Йӗркене пӑснӑ ытти тӗслӗхе те тупса палӑртнӑ.

Кун тӗлӗшпе ӗҫ пуҫарнӑ. Предприятире хӑрушлӑх кӑларса тӑратакан объектпа усӑ курнӑшӑн ӗҫе 60 талӑклӑха чарса лартнӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнче хӗрсе кайсах хӑмла татаҫҫӗ. Ӗҫ мӗнле пынипе Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Борис Марков тата АПК аталанӑвӗн тата муниципалитет харпӑрлӑхӗн пайӗн специалист-эксперчӗ Татьяна Степанова паллашнӑ.

Хӑмла плантацийӗнче ҫум курӑк та ӳсмест, ретсене кӑпкалатсах тӑнӑ, удобрени сапнӑ. Хӑмла татакан ҫынсене вӗри апатпа та сӑйлаҫҫӗ.

Каласа хӑвармалла: Чӑваш Енре хӑмлана алӑ вӗҫҫӗн пуҫтараҫҫӗ: ултӑ метр тӑршшӗ хунава касса прицеп ҫине тиеҫҫӗ те комбайн патне илсе каяҫҫӗ.

Йӗпреҫ районӗнчи "Красный партизан" колхозри фермӑра. 18, апрель, 2014 ҫ.

Иосиф Дмитриев режиссёр, Трер псевдонимпа та паллӑскер, каласа панинчен:

ГИТИСра пӗлӳ илнӗ вӑхӑтра виҫӗ уйӑхлӑх практикӑра пултӑм. Ку тапхӑрта спектакль лартсан та, лартмасан та юратчӗ. Эпӗ хатӗрлерӗм. «Кӗре кӗрсен» постановкӑна аслӑ ӑрури артистсем паянхи кун та астӑваҫҫӗ. Анчах хӑшӗ-пӗри ӑна «Ферма хӗрӗсем валли мар ку» тесе тиркерӗ.

Кам-ха вӗсем, "ферма хӗресем"?

Выльӑх-чӗрлӗх фермисенче ӗҫлекен хӗрарӑмсене, тӗпрен илсен ҫамрӑкраххисене, ҫапла калаҫҫӗ чӑвашсем.

Вӑт ҫавсем тӗлӗшпе эп мухтав сӑмахӗ калама хӑтланса пӑхасшан. Ку ӑнлава илтсенех тӳрех унчченхи саманасенчи ҫамрӑк ӗне сӑвакансем аса килеҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра, чылай ҫӗрте, унчченхи колхоз фермисем тахҫанах ӗнтӗ юхӑнса выртаҫҫӗ. Е, унта-кунта кӑштах пур пулсан та, ӗҫлекенӗсем нумаях мар.

Малалла...